EVALUATION OF THE CHALLENGES OF FAMILIES WITH DISABLED INDIVIDUALS IN THE FIELD OF EDUCATION WITHIN THE SCHOOL SOCIAL SERVICE

Amaç: Bu çalışmanın amacı engelli birey ve ailelerinin eğitim sürecinde okul ortamında karşılaştıkları sorunları belirlemek ve bu sorunları okul sosyal hizmet modeli ekseninde değerlendirmeye tabi tutmaktır. Yöntem: Çalışma grubunu Şırnak ve İstanbul illerinde yaşayan, farklı engel gruplarına sahip aile bireyleri bulunan 15 katılımcı oluşturmaktadır. Çalışmada yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmış olup, derinlemesine görüşmeler yapılmıştır. Katılımcılara kartopu tekniği kullanılarak ulaşılmıştır. Bulgular: Engelli bireylerin ve ailelerin yaşadığı sorunlar incelendiğinde, çevreninin fiziksel yetersizliklerine bağlı gelişen sorunlar, ulaşım sorunu, dışlanma, akran zorbalığı ve çevre baskısı öne çıkan problemleri oluşturmuştur. Mevcut sosyal destek mekanizmalarının yeterli olmadığı belirlenmiştir. Ayrıca ailelerin okul sosyal hizmet modelinden haberdar olmadıkları ancak böyle bir uygulamaya ihtiyaç duydukları gözlemlenmiştir. Sonuç: Yapılan çalışmada ortaya çıkan bulgular okul sosyal hizmetinin gerekli ve eksikliği hissedilen bir alan olduğunu göstermektedir. Bununla beraber görüşme yapılan kişilerin bu alanı tanımaması ve haklarından haberdar olmaması da başka bir eksikliktir. Okul sosyal hizmet modeli ülkemizde pilot çalışmalar üzerinden ilerlese bile bu durum tüm öğrencilere ulaşmayı imkânsız kılmaktadır. Ayrıca fiziksel olarak yaşanan sorunların yanı sıra ailelerin ihtiyaç duyduklarında destek alabilecekleri farklı mekanizmaların varlığından ve bu imkanlardan nasıl faydalanacaklarından haberdar olmamaları, okulda rehberlik ve danışmanlık öğretmenlerinin aile, engelli çocuk ve okul arasındaki ilişkide yetersiz kalması, ailelerin gereken desteği alamaması, sınıf öğretmenlerinin yeterli bilince sahip olmaması, okul sosyal hizmetine duyulan ihtiyacı artırmaktadır.