Siirt Ili Antep Fıstığı (siirt Çeşidi) Bahçelerinde Agonoscena Pistaciae Burckhardt and Lauterer (hemiptera: Psyllidae)’nın Popülasyon Gelişmesi

Agonoscena pistaciae Burckhardt and Lauterer (Hemiptera: Psyllidae) dünyanın birçok yerinde, fıstık ağaçlarında ekonomik kayıplara neden olan önemli bir zararlıdır. Bu çalışmada zararlının Siirt Merkez, Tillo ve Eruh ilçelerinde 2017-2018 yıllarında Antep fıstığı (Siirt çeşidi) bahçelerindeki popülasyon gelişmesi izlenmiştir. Rasgele alınan yaprak örnekleri, sarı yapışkan tuzak ve Steiner hunisi kullanılarak yapılan örneklemelerde zararlının nimf, ergin ve doğal düşmanlarının popülasyonlarının tüm örnekleme bahçelerinde her iki yılda da hemen hemen benzer dalgalanmalar gösterdiği ve en yoğun olarak Siirt ili merkezindeki bahçede bulundukları belirlenmiştir. Zararlının popülasyon yoğunluğu her üç bahçede de ilkbahardan ağustos ayına kadar çok düşük seviyelerde iken, havaların serinlemeye başladığı eylül-ekim döneminde kısa sürede aşırı bir artış göstererek en yüksek seviyelere ulaşmıştır. Yaprak örneklemelerinde, zararlının nimf yoğunluğu eylül (2018) ayında ortalama 188 nimf/yaprak düzeyine, sarı yapışkan tuzaklara yakalanan ergin popülasyon yoğunluğu ise 11 Ekim 2018 tarihinde ortalama 15000 bireye ulaşmıştır. Örneklemelerde avcı ve parazitoit yoğunluklarının da zararlı yoğunluğuna paralel bir değişim gösterdiği saptanmıştır. Parazitoit Psyllaephagus sp. ise 13 birey ile 5 Ekim 2017 tarihinde, Coccinellid türleri en yoğun olarak 154 birey ile 13 Eylül 2018 tarihinde Siirt ilindeki bahçede en yüksek seviyelerde bulunmuşlardır. Yapılan iki yıllık çalışma sonucunda zararlı türün ve doğal düşmanlarının yoğunlukları üzerinde iklim faktörlerinin (sıcaklık ve yağış) etkili olduğu belirlenmiştir. Siirt fıstığı bahçelerinde etkili mücadele programlarının (entegre zararlı yönetimi) geliştirilmesi için zararlı türün ve doğal düşmanlarının popülasyon yoğunluklarının sürekli takip edilmesi gerekmektedir.