Interaction Between Vitamins and Drugs

Canlı vücudunda tamamı sentezlenemeyen vitaminler, fizyolojik fonksiyonlar için gerekli olup kendilerine özgü spesifik görevleri olan maddelerdir. İlaç-ilaç ve ilaç-gıda etkileşimleri, ilaçların istenmeyen etkilerinin ortaya çıkmasında büyük rol oynar. Farmakokinetik temelli ilaç etkileşimleri daha çok enzim ve taşıyıcı transmembran proteinler düzeyinde gözlenir. Metabolik reaksiyonların çoğu sitokrom P450 ailesi tarafından gerçekleştirilir. Enzim aktivitesinin, inhibisyonu veya indüksiyonu substrat ilacın konsantrasyonunu değiştirir. ATP-bağlayıcı kaset taşıyıcılarından, Pglikoprotein ve meme kanser direnç proteini toksik maddelerin ve ksenobiyotiklerin hücrelerden dışarı atılmasında ve ilaç-ilaç, ilaç-gıda etkileşimlerinde rol oynarlar. Çoğu ilaç etkileşimlerinde, sitokrom P450 ve P-glikoprotein birlikte rol oynar. Hem farmakokinetik ve hem de farmakodinamik etkileşimler, ilaçların farmakolojik etkinliğinde artış ve azalışa neden olabilir. Etkide artış ölüme yol açabilecek düzeyde bir etkileşim oluşturabilirken, etkide azalış ise tedavide başarısızlığa neden olabilir. İlaçlar arasındaki etkileşimin klinik önem arz edip etmeyeceği, etkileşime giren ilaçların terapötik indeks ve vücuttaki farmakokinetik davranış özelliklerinin bilinmesiyle ön görülebilir. Vitaminler, hem beşeri hem de veteriner hekimlikte en fazla suistimal edilen bileşikler arasındadır. İnsan ve hayvanların, besinlerle aldıkları vitaminlere ilave olarak kullanılan vitaminler sağlık açısından risk oluşturmakta ve ilaç etkileşimlerinde çoğu kez vitaminlerin etkisi göz ardı edilmektedir. Vitaminlerle ilaçlar arasındaki etkileşimleri belirlemeye yönelik daha çok deneysel ve klinik çalışmalara ihtiyaç vardır. Bu derlemede, yoğun kullanılan vitaminlerin ilaç etkileşimlerindeki önemi irdelenecektir.