Development of the diatomite production, reserves and its processing in the Czech Republic in 1999‒2018

Niniejszy artykul ma na celu scharakteryzowanie i zinterpretowanie trendow dotyczących zasobow wydobywalnych i geologicznych oraz wydobycia ziemi okrzemkowej w Czechach w ciągu ostatnich dwoch dekad. Przy ponad 2,4 mln ton lącznych zasobow, 1,6 mln ton zasobow eksploatacyjnych (wydobywalnych) oraz średniej rocznej produkcji wynoszącej 35 tys. ton, ziemia okrzemkowa nie nalezy do kluczowych mineralow przemyslowych w R epublice Czeskiej, ktora to plasuje sie wśrod 10 najwiekszych europejskich producentow tego surowca. Historyczne zloza ziemi okrzemkowej znajdowaly sie w obrebie Kotliny Chebskiej, gdzie w 1955 r. zamknieto holocenskie zloze diatomitu Hajek, czego przyczyna bylo ustanowienie Narodowego rezerwatu przyrody Soos. Trzeciorzedowe zloza ziemi okrzemkowej Czeskiego Średniogorza zaprzestaly wydobycia wraz z opuszczeniem ostatniego zloza (Kuclin) w roku 1966 wskutek wyczerpania zasobow. Ostatnia grupa zloz ziemi okrzemkowej znajduje sie na terenie poludniowych kotlin czeskich, gdzie znajduje sie ostatnie eksploatowane zloze Borovany-Ledenice. Miocenskie diatomity są wydobywane w kopalni odkrywkowej. W latach 1999–2018, produkcja diatomitu wahala sie, w zalezności od zapasow, od 0 do 83 kt, przy średniej wynoszącej 35 kt. Surowa ziemia okrzemkowa dzieli sie na dwie grupy zgodnie z wlaściwościami chemiczno-technologicznymi. Lepszy jakościowo diatomit (SiO2 ≥ 72%, Al2O3 ≤ 15%, Fe2O3 < 2,4%, gestośc nasypowa 450 kg/m3, straty podczas prazenia <8%) jest przetwarzany i uzywany jako środek filtrujący w przemyśle spozywczym (browarnictwo, produkcja win i surowych sokow owocowych). Surowca o nizszej jakości uzywa sie w polączeniu z bentonitem w procesie produkcji zwirku dla kotow.